انواع کلاس خودرو و ویژگی‌های هرکدام را بشناسید

تعریف کلاس خودرو

به زبان بسیار ساده،‌ کلاس خودرو یعنی دسته‌بندی خودرو. خودروها را با توجه به ابعاد و اندازه، حجم موتور، کاربرد یا شکل ظاهری، در کلاس‌ها یا دسته‌های مختلفی قرار می‌دهند. بااین‌حال، کلاس مبتنی‌بر «اندازه و ابعاد» و کلاس مبتنی‌بر «فرم اتاق خودرو»، رایج‌ترین کلاس‌های خودرو هستند.

انواع کلاس خودرو براساس فرم اتاق و بدنه

این نوع دسته‌بندی، به‌نوعی نشان‌دهنده کاربری خودرو هم هست. خودروها براساس فرم اتاق و بدنه به چند دسته (کلاس) اصلی تقسیم می‌شوند:

۱. سدان (Sedan)

متداول‌ترین خودروها در کل دنیا، خودروهای کلاس سدان هستند که به Saloon هم معروف‌اند. خودروهای این کلاس، چهار درب و یک صندوق عقب دارند.

خودروهای کلاس سدان به‌طورکلی ۳ قسمت مجزا دارند:

1. قسمت موتور
2. اتاق خودرو
3. صندوق عقب که کاملاً از اتاق جداست

سدان‌ها دو ردیف صندلی با ظرفیت مجموعاً ۵ سرنشین دارند، اتاق‌شان معمولاً جادار است و به همین دلیل برای خانواده‌ها بسیار مناسب‌اند. یکی از نشانه‌های خودروهای کلاس سدان، علامت اختصاری «SD» روی بدنه آن‌هاست. پژو ۴۰۵، پژو پارس، دنا، سمند، ازجمله سدان‌های پرمصرف در ایران هستند.

۲. هاچبک (Hatchback)

هاچبک به خودرویی گفته می‌شود که در قسمت عقب یک درب شیشه‌ای دارد که رو به بالا باز می‌شود. شاید فکر کنید که «هاچبک یعنی خودرویی که صندوق عقب ندارد» اما این کاملاً اشتباه است!

خودروهای هاچبک در اندازه‌های متنوعی ساخته می‌شوند. ازآنجاکه درب عقب کمی با فرم درب صندوق عقب در خودروهای سدان فرق دارد، برخی افراد هاچ‌بک را یک خودروی سه‌درب یا پنج‌درب می‌دانند. هاچبک‌ها به‌دلیل جادار بودن و طراحی جمع‌وجور و جذاب، یکی از کلاس‌‌های بسیار محبوب خودروها به‌خصوص برای رانندگی در سطح شهر هستند. پس اگر قصد شما از خرید خودرو، تسهیل رفت‌وآمد روزانه است، خودرویی از کلاس هاچبک انتخاب خوبی خواهد بود. پژو ۲۰۶، پراید ۱۱۱ و تیبا ۲ از هاچبک‌های معروف در ایران هستند.

۳. فست‌بک (FastBack)

خودروهای کلاس فست‌بک را می‌توان به نوعی خودروهای بین کلاس‌های سدان و هاچ‌بک دانست. اگر دقت کرده باشید سقف برخی خودروها شیب ملایمی به‌سمت صندوق عقب دارد. این خودروها همان خودروهای کلاس فست‌بک هستند.

طراحی خودروهای کلاس فست‌بک را می‌توان برگرفته از خودروهای کلاس سدان دانست. تنها تفاوت طراحی این خودروها با خودروهای کلاس سدان، همین شیب رو به عقب سقف است که تا حد زیادی باعث جذابیت این کلاس شده است. فست‌بک‌ها به‌دلیل کاربری چندگانه، قابلیت‌های بیشتری نسبت به سدان‌ها دارند و به‌دلیل داشتن فضای کافی و در عین حال ظاهر و استایل جذاب، همواره از گزینه‌های محبوب بازار خودرو هستند. پورشه پانامرا و مرسدس بنز CLS از خودروهای فست‌بک معروف در ایران هستند.

۴. لیفت‌بک (Lift Back)

خودروهای کلاس لیفت‌بک از نظر ظاهری به‌شدت شبیه خودروهای سدان هستند؛ به‌طوری‌که حتی برخی افراد این خودروها را سدان می‌دانند! اما اگر از نمای عقب به خودروهای کلاس لیفت‌بک نگاه کنید، متوجه می‌شوید که درب صندوق به‌همراه شیشه عقب با هم به‌سمت بالا می‌روند و از این نظر، بسیار شبیه هاچ‌بک‌ها هستند. تفاوت لیفت‌بک‌ها و هاچ‌بک‌ها در این است که شیب درب صندوق در هاچ‌بک‌ها بسیار زیاد و تقریبا عمودی است اما شیب درب صندوق در لیفت‌بک‌ها بسیار ملایم‌تر است. تویوتا پریوس و سیتروئن زانتیا، از خودروهای لیفت‌بک معروف در ایران هستند.

۵. پیکاپ (Pick-up)

پیکاپ‌ها در واقع همان خودروهایی هستند که ما به‌عنوان وانت می‌شناسیم و علاوه‌بر اتاق، یک فضای حمل بار هم در عقب دارند. این کلاس از خودروها به‌دلیل ویژگی‌های آفرودی بسیار پرطرفدارند. بعضی پیکاپ‌ها برای تأمین فضای بیشتر برای سرنشین، به‌صورت دوکابینه طراحی می‌شوند. نیسان پیکاپ، آمیکو آسنا، تویوتا هایلوکس و حتی سایپا ۱۵۱ از پیکاپ‌های معروف در ایران هستند.

۶. کراس‌اوور (Crossover)

ممکن است فکر کنید کراس‌اوورها همان خودروهایی هستند که ما به‌عنوان شاسی‌‌بلند می‌شناسیم؛ اما این‌طور نیست. کراس‌اوورها فقط شبیه به شاسی‌بلندها هستند و درواقع، بدنه آن‌ها روی شاسی یک سدان یا هاچبک قرار گرفته است و ارتفاع‌شان بیشتر از سدان‌ها و کمتر از شاسی‌بلندهاست. کراس‌اوورها به‌دلیل سواری راحت‌تر، مرکز ثقل پایین‌تر و متعاقباً ثبات بهتر و مصرف سوخت کمتر، در حال حاضر یکی از کلاس‌های پرفروش خودرو محسوب می‌شوند. هیوندای سانتافه، سانگ‌یانگ تیوولی، لکسوس NX، هیوندای ix35، تویوتا RAV4 و کیا اسپورتیج ازجمله کراس‌اوورهای پرطرفدار هستند.

شاسی‌بلند (SUV مخفف Sport Utility Vehicle)

خودروهای کلاس SUV یا اصطلاحاً شاسی‌بلندها، معمولاً نسبت به خودروهای دیگر از هر لحاظ ابعاد بزرگ‌تری دارند. درواقع، SUV به خودروهایی گفته می‌شود که به‌دلیل ارتفاع زیاد از زمین، لاستیک‌های بزرگ، شاسی مستقل، فاصله زیاد دو محور و سیستم تعلیق‌ بسیار قدرتمند، قابلیت‌های آفرودی فوق‌العاده‌ای دارند. شاسی اغلب SUV‌ها بسیار شبیه به شاسی کامیون‌های سبک است. جیپ رانگلر، تویوتا فوررانر، فورد F-1501، شورولت تاهو، لینکلن نویگیتور  از جمله خودروهای SUV معروف هستند.

۸. کوپه (Coupe)

کوپه‌ها خودروهای دو دربی هستند که سقف آن‌ها شیب‌دار و رو به عقب است. با‌این‌حال، هر خودروی دو دربی مثل پرادو را نمی‌توان در این کلاس قرار داد. آنچه سبب می‌شود بتوانیم خودرویی را در این کلاس قرار دهیم، محدبی بودن یا ظاهر تخم‌مرغی‌شکل آن است. هیوندای جنسیس و آئودی از خودروهای کوپه معروف در ایران هستند.

۹. کابریولت و کانورتیبل (Convertible & Cabriolet)

این خودروها در ایران به اسم خودروهای کلاس کروک شناخته می‌شوند و بارزترین مشخصه آن‌ها، سقف جمع‌شونده است. رودسترها هم بسیار شبیه به کروک هستند با این تفاوت که دو درب دارند. رولزرویس، مرسدس بنز C و ب‌امو سری ۱، از  خودروهای کروک معروف هستند.

۱۰. استیشن یا واگن (Wagon)

خودروهای کلاس واگن یا استیشن، در حقیقت همان سدان هستند که طول بیشتری دارند و درب صندوق عقب آن‌ها تا سقف می‌رسد. ظاهر خودروهای استیشن تا حدودی هم به هاچ‌بک شبیه است. این خودروها در ایران محبوبیت ندارند، اما در کشورهای اروپایی بسیار پرطرفدارند. پیکان استیشن و پژو ۴۰۵ استیشن، از خودروهای معروف کلاس استیشن در ایران هستند.

کلاس خودرو براساس سایز و کاربرد

این سیستم طبقه‌بندی تک‌حرفی که در واقع از سیستم اروپایی پیروی می‌کند، شامل ۶ زیرکلاس است:

۱. کلاس A (خودروهای مینی)

خودروهایی که قبلاً در این کلاس قرار می‌گرفتند، سه چرخ داشتند و درواقع چیزی بین ماشین و موتورسیکلت بودند. البته خودروهای این کلاس هنوز هم خیلی کوچک‌اند فقط نسل جدید آن‌ها اغلب چهار چرخ دارد. حجم موتور این خودروها معمولاً کمتر از یک ۱ لیتر است و حداکثر دو نفر ظرفیت دارند. خودروهای کلاس A معمولاً سیلندرهای کمتری نسبت به خودروهای معمولی دارند و یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های آن‌ها، کم‌‌مصرف بودنشان است. این خودروها برای شهرهای پرترافیک عالی‌اند! ماتیز و ام‌وی‌ام ۱۱۰ از معروف‌ترین خودروهای کلاس A هستند.

۲. کلاس B (خودروهای کوچک)

خودروهای این کلاس با اینکه بزرگ‌تر از خودروهای دسته اول هستند، اما باز هم به‌دلیل ابعاد کوچک، برای رفت‌وآمد درون‌شهری بسیار مناسب‌اند. این خودروها به‌لحاظ ایمنی بالاتر از خودروهای کلاس A هستند اما مصرف سوخت‌شان هم بیشتر است. حجم موتور خودروهای کلاس B، بین ۱ تا ۱.۶ لیتر است. از خودروهای این کلاس می‌توانید در سفرهای برون‌شهری هم استفاده کنید. پژو ۲۰۶ یا پراید هاچ‌بک از معروف‌ترین خودروهای کلاس B هستند.

۳. کلاس C (خودروهای سایز متوسط)

خودروهای کلاس C معمولا ۵ سرنشین ظرفیت دارند و فضای صندوق عقب‌شان نسبت به دو دسته قبلی بزرگ‌تر است. با توجه به اینکه حجم موتور خودروهای این کلاس ۱.۳ تا ۲.۲ لیتر است، مصرف سوخت بیشتری هم دارند. مزدا ۳، هیوندای ورنا و مگان، از معروف‌ترین خودروهای کلاس C هستند.

۴. کلاس D (خودروهای بزرگ)

خودروهای این کلاس به‌لحاظ اندازه و ابعاد، کاملاً با خودروهای دسته‌های قبلی فاصله دارند. حجم موتور خودروهای کلاس D از ۱.۶ لیتر شروع می‌شود و ممکن است به ۲.۸ لیتر هم برسد. خودرو‌های کلاس‌ D بسیار جا‌دارتر از خودروهای قبلی هستند و به همین دلیل، برای مسافرت‌های طولانی عالی‌اند. علاوه‌بر این، خودروهای این کلاس امکانات و آپشن‌های رفاهی به‌مراتب بهتری هم دارند. تویوتا کمری و کیا اپتیما از معروف‌ترین خودروهای کلاس D هستند.

۵. کلاس E (خودروهای نیمه‌لوکس)

خودروهای دسته E که به‌عنوان خودرو‌های نیمه‌لوکس هم شناخته می‌شوند، ابعاد بزرگتری نسبت به خودروهای کلاس D دارند و حجم موتورشان بین ۲ تا ۳.۵ لیتر است. خودروهای کلاس D به‌دلیل قدرت بالاتر و امکانات رفاهی متنوع‌تر، خودروهای گرانی هستند که البته مصرف سوخت‌شان هم زیاد است. ب‌ام‌و سری ۵ و هیوندای آزرا، از معروف‌ترین خودروهای کلاس E هستند.

۶. کلاس F (خودروهای لوکس)

خودروهای چهاردرب‌ کلاس F از همه کلاس‌های قبلی بزرگ‌تر، قدرتمندتر و البته پیشرفته‌ترند. حجم موتور خودروهای این کلاس معمولاً بیشتر از ۳ لیتر است. آپشن‌ها و امکانات رفاهی خودروهای کلاس F در بهترین حالت ممکن طراحی شده‌اند و بالاترین سطح امنیت و مستحکم‌ترین بدنه‌‌ها را دارند. این خودروها معمولاً ۸ تا ۱۲ سیلندره هستند و سوخت به مراتب بیشتری هم در مقایسه با خودروهای قبلی مصرف می‌کنند. رولزرویس فانتوم، ب‌ام‌و سری ۷ و بنز S کلاس، از معروف‌ترین خودروهای کلاس F هستند.

سخن آخر

در این مطلب انواع کلاس خودرو را از نظر فرم اتاق و بدنه و همچنین سایز و کاربرد، بررسی کردیم. هر کلاس خودرو به‌دلیل طراحی و ویژگی‌های خاصی که دارد، کاربرهای ویژه‌ای هم دارد. توجه داشته باشید مواردی که در این مطلب بررسی کردیم، تمام انواع کلاس خودرو نیستند بلکه رایج‌ترینِ آن‌ها هستند.