اورهال خودرو چیست و چه زمانی باید انجام شود؟
سرویس دوره‌ای خودرو می‌تواند بسیاری از مشکلات را برطرف و از آسیب‌های جدی پیشگیری کند. اما بسیاری از افراد به دلایل مختلف، سرویس‌های دوره‌ای را به‌طور منظم انجام نمی‌دهند. نگهداری نامناسب از خودرو و انجام ندادن سرویس‌های دوره‌ای، درنهایت به خراب شدن موتور و قطعات آن منجر می‌شود. در این صورت، «تعمیرات اساسی موتور» که به آن اورهال (overhaul) گفته می‌شود، ضروری می‌شود. اورهال چیزی فراتر از تعویض روغن معمولی یا تعویض لاستیک است و در آن موتور خودرو به‌طور اساسی تعمیر می‌شود.
اورهال خودرو چیست؟
اورهال خودرو به‌معنی بازسازی موتور یا تعمیر اساسی است؛ به این صورت که مکانیک برای انجام تعمیرات اساسی، موتور را جدا و وضعیت اجزای داخلی را ارزیابی می‌کند تا علت اصلی ایرادها را شناسایی و آنها را برطرف کند. در فرآیند اورهال خودرو، بسته به نوع مشکل، ممکن است قطعاتی مثل رینگ‌های پیستون، یاتاقان‌ها، واشرها و میل بادامک تعویض شوند.
معمولا اگر خودرو دچار مشکلات زیر شود، به اورهال نیاز پیدا می‌کند:
- کاهش عملکرد موتور
- ترک‌خوردگی، نشتی یا شکستگی قطعات موتور
- کاهش سطح روغن موتور بدون وجود علائم نشتی
- گرم شدن بیش‌ازحد و مداوم موتور
در فرآیند اورهال، سطح موتور و قطعات آن تمیز می‌شود تا رسوبات کربنی پاک شوند. درنهایت، سطوح داخلی سیلندرهای موتور، تعمیر می‌شوند تا مشکلات مربوط به حلقه‌های پیستون و سیلندر برطرف شود.
انواع اورهال خودرو
دو نوع تعمیرات اساسی موتور وجود دارد:
۱. اورهال قسمت بالایی موتور
در این نوع اورهال بخش‌های نیمه بالایی موتور باز و تعمیر می‌شود، بدون اینکه کل موتور از محفظه خودرو خارج شود. این فرآیند اغلب زمانی انجام می‌شود که دسترسی به قطعات داخلی موتور سخت نیست. در این نوع تعمیرات، عموماً قطعاتی مانند سر سیلندر و واشر سرسیلندر، سوپاپ‌ها، مهروموم سوپاپ، پیچ‌های سیلندر و بازوی راکر تعویض می‌شوند.
۲. اورهال کامل
در اورهال کامل یا تعمیرات اساسی خودرو، کل موتور پیاده و اجزای آن جدا می‌شوند تا بررسی و تعمیر شوند. این نوع اورهال زمانی انجام می‌شود که پیدا کردن علت اصلی مشکل، دشوار و پیچیده است و لازم است کل موتور پیاده و اجزای آن تفکیک شوند تا مشکل شناسایی شود.
در این نوع تعمیرات معمولا میل لنگ، رینگ‌ها و میله‌های پیستون، بلوک موتور، یاتاقان‌ها، مجموعه تسمه تایم یا زنجیره و سایر قطعات اساسی و ضروری موتور تعمیر یا تعویض می‌شوند.
موتور خودرو چه زمانی به اورهال کامل نیاز دارد؟
برخی از مشکلات موتور را می‌توان بدون اورهال کامل برطرف کرد. به‌طور کلی، اورهال کامل موتور در خودروهای قدیمی‌تر، به‌خصوص خودروهای با عمر بالای ۱۰ سال یا در خودروهای با مسافت پیموده‌شده زیاد، بیشتر انجام می‌شود.
اگر متوجه این مشکلات در خودرویتان شدید یا اگر چراغ‌های هشدار برای مدت طولانی روشن می‌مانند، احتمالا خودرو باید اورهال شود:
۱. دود سفید اگزوز
دود سفید اگزوز به این معنی است که روغن موتور وارد سیلندر شده است و در هنگام احتراق، همراه مخلوط هوا و سوخت می‌سوزد. دود سفید می‌تواند نشان‌دهنده فرسودگی یا شکستگی رینگ‌های پیستون باشد.
۲. مصرف بیش‌ازحد روغن موتور
یکی دیگر از علائمی که نشان می‌دهد خودرو به اورهال نیاز دارد، مصرف بیش‌ازحد روغن موتور است. اگر به‌طور مداوم نیاز است داخل مخزن روغن موتور بریزید یا چراغ هشدار روغن روشن می‌شود، ممکن است موتور نشتی داشته باشد یا رینگ‌های پیستون فرسوده شده یا آسیب دیده باشند.
۳. داغ شدن مداوم و بیش‌ازحد موتور
گرمای بیش‌ازحد و مداوم می‌تواند به این معنی باشد که رادیاتور نشتی دارد. این نشتی ممکن است ناشی از واشر سر سیلندر معیوب باشد که باعث می‌شود مایع خنک‌کننده وارد محفظه احتراق شود. گرم شدن بیش‌ازحد موتور مشکلی جدی است که می‌تواند منجر به خرابی‌های دیگر شود.
اگر چراغ هشدار دمای موتور روشن شد، حتماً خودرو را به مکانیکی ببرید.
۴. دود اگزوز مشکی
خروج دود سیاه از اگزوز به‌صورت مداوم، اغلب نشانه این است که موتور به اورهال نیاز دارد. این دود سیاه ناشی از تجمع کربن روی پیستون‌ها و دریچه‌های ورودی است که در حین احتراق، به‌خصوص هنگامی که پدال گاز را فشار می‌دهید، تولید شده است. این کربن می‌تواند باعث خفگی موتور شود، زیرا باعث می‌شود احتراق به‌درستی اتفاق نیفتد. این مشکل منجر به کاهش عملکرد موتور و راندمان سوخت می‌شود.
۵. موتور با احتراق نامناسب و کاهش عملکرد موتور
احتراق نامناسب در موتور زمانی اتفاق می‌افتد که نسبت هوا به سوخت در سیلندر موتور مناسب نباشد یا مخلوط هوا و سوخت به‌درستی توسط شمع‌ها مشتعل نشود. احتراق نامناسب می‌تواند باعث شود موتور در دور کم یا در هنگام شتاب‌گیری، تکان بخورد یا عملکرد آن کم شود.
اگر مشکل به‌دلیل فرسودگی شمع‌ها باشد، تعمیر آن آسان است و فقط به تعویض شمع نیاز است. اما اگر احتراق ناقص به‌علت فرسودگی یا ترک‌خوردگی پیستون‌ها و رینگ‌های پیستون باشد، در این صورت احتمالا اورهال خودرو لازم است.
۶. صداهای عجیب از موتور
صداهای تق‌تق می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که یا فاصله بین میل‌لنگ و میله‌های پیستون زیاد شده است یا سوپاپ مشکل دارد. این صداها ممکن است ناشی از شکسته شدن حلقه‌های پیستون یا فرسوده شدن پایه‌های موتور نیز باشد. اگر موتور صداهای عجیبی تولید می‌کند، بهتر است خودرو را نزد متخصص ببرید.
مزایای اورهال خودرو
- بهبود عملکرد خودرو: اورهال موتور می‌تواند باعث افزایش گشتاور شود و عملکرد کلی خودرو را بهبود بخشد.
- جایگزینی قطعات فرسوده: این فرآیند با جایگزین کردن قطعات فرسوده با قطعات جدید، احتمال خرابی موتور در آینده را کاهش می‌دهد.
- افزایش طول عمر خودرو: با تعویض قطعات فرسوده، طول عمر خودرو افزایش می‌یابد و از خرابی‌های بیشتر، جلوگیری می‌شود.
- هزینه کمتر نسبت به خرید خودروی جدید: هزینه اورهال، نسبت به خرید خودروی جدید بسیار کمتر است.
نکات تکمیلی
- قبل از تصمیم‌گیری درباره اینکه آیا اورهال خودرو به هزینه‌اش می‌ارزد یا نه، حتما خودرو را به یک متخصص باتجربه خودرو نشان دهید و مطمئن شوید مشکلی که با آن روبه‌رو شده‌اید، از موتور است و با اورهال برطرف می‌شود.
- اگر کارکرد خودرویتان بیش از ۳۰۰هزار کیلومتر است، احتمالا اورهال موتور منطقی نیست؛ چراکه احتمالا سایر قطعات خودرو هم فرسوده شده‌اند. در این صورت خرید یک ماشین جدید، گزینه بهتری است. بااین‌حال، اگر می‌خواهید خودرو را نگه دارید، می‌توانید موتور جدیدی روی آن نصب کنید.