دسته موتورهای خودرو؛ تعداد، نشانه‌های خرابی و هر آنچه باید دانست
موتور خودروهایی که هر روز سوار می‌شویم، حتی موتورهای نصب شده در خودروهای کوچک بسیار سنگین است. با اینکه موتورهای کوچک همچون نمونه‌های ۴ و ۶ سیلندر می‌توانند وزنی بین ۹۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم داشته باشند اما وزن موتورهای بزرگ‌تر نصب شده در خودروهای دیزلی و انواع ۸ سیلندر می‌تواند به ۳۱۰ کیلوگرم هم برسد. بی‌شک وزن چنین موتورهایی برای یک خودرو بالاست و این موضوع زمانی برجسته می‌شود که شاهد رانندگی در جاده‌هایی با ناهمواری زیاد هستیم.
اساساً موتور خودرو در حالت عملکرد عادی لرزش و حرکت زیادی دارد و به همین خاطر است که به‌طور ساده به فریم اصلی خودرو جوش زده نمی‌شود. بجای جوشکاری، موتورهای وسایل نقلیه با استفاده از قطعات مخصوصی که با نام دسته موتور شناخته می‌شوند در جای خود قرار می‌گیرند. این قطعات دارای بوش‌های لاستیکی برای ایجاد حرکات طبیعی موتور هستند. چنین قطعاتی باعث می‌شوند موتور بدون لرزش و حرکت زیاد در جای خود تحرک داشته باشد. بسته به نوع خودرو و موتور نصب شده روی آن، ممکن است ۲ تا ۴ دسته‌موتور در آن وجود داشته باشند. دسته‌موتورهای خودرو معمولاً در کناره‌ها و پشت محفظه موتور قرار دارند و شبیه یک قلاب فلزی گرد و بزرگ با بوش‌های لاستیکی ضخیم به نظر می‌رسند. اگر مشتاق هستید درباره دسته‌موتورهای خودرو بیشتر دانید و از طول عمر آن‌ها آگاه شوید ادامه این مقاله را از دست ندهید.
تعداد دسته‌موتورهای خودرو
اگر می‌خواهید تعداد دسته‌موتورهای خودروی خود را بدانید چندین روش برای یافتن اطلاعات درباره آن وجود دارد. برای افرادی که تا حدی درباره مکانیک خودرو اطلاع دارند، بالا زدن کاپوت و نگاه به محفظه موتور راهی سریع و راحت برای شمردن دسته‌موتورها خواهد بود. همان‌طور که گفته شد این قطعات معمولاً در بخش عقب و کناره‌های موتور قرار داشته و به فریم اصلی متصل شده‌اند. اگر با بخش فنی خودرو آشنایی چندانی ندارید محفظه موتور شاید شبیه پازلی پیچیده و بی‌نظم باشد و به همین خاطر نتوانید تعداد دسته‌موتورها را بشمارید. بجای تلاش برای یافتن آن‌ها می‌توان با مراجعه به اینترنت و جست‌وجو در فروم های خودرویی از تعداد دسته‌موتورها آگاهی یافت. روش دیگر یافتن طرح‌های هندسی موتور خودرو در وب‌سایت سازنده است. اگر هیچ‌کدام از این روش‌ها جواب نداد می‌توانید دفترچه تعمیراتی خاص خودروی خود را جست‌وجو کنید. این دفترچه‌ها معمولاً حاوی طرح‌های دقیق از بخش‌های مختلف خودرو هستند و می‌توانند منبعی مهم و جذاب از اطلاعات درست درباره بخش فنی خودرو باشند. نهایتاً آخرین گزینه مراجعه به یک مکانیک جهت آگاهی از تعداد دسته‌موتورهای خودرو خواهد بود.
طول عمر دسته‌موتور خودرو
دسته‌موتورها قطعات بادوام و تحت فشاری هستند که برای کارکرد چند ده هزار کیلومتری طراحی می‌شوند اما همانند هر قطعه دیگری امکان خرابی آن‌ها وجود دارد و با گذشت زمان مستهلک می‌شوند. با اینکه احتمال دارد برخی دسته‌موتورها تا پایان عمر خودرو دوام بیاورند اما اکثر آن‌ها پس از چند سال خراب شده و باید تعویض شوند. به‌طورکلی اغلب دسته‌موتورهای لاستیکی طول عمر ۵ تا ۷ سال دارند درحالی‌که انواع دیگر آن بسته به کیفیت متریال استفاده شده و نوع کاربری خودرو طول عمر کمتری داشته باشند. علاوه بر نوع دسته‌موتور و جنس آن، فاکتورهای دیگری هم می‌توانند روی طول عمر قطعات موردبحث تأثیر بگذارند. یکی از مهم‌ترین فاکتورها روش نگهداری از خودروست. اگر در منطقه‌ای زمستانی زندگی می‌کنید و به ندرت خودرو را می‌شویید و یا به سرویس‌های دوره‌ای آن اهمیت نمی‌دهید دسته‌موتورها شاید زودتر خراب شوند. استایل رانندگی و موتور خودرو هم روی طول عمر دسته‌موتور تأثیر دارند. اگر خودرو را تیونینگ کرده باشید دسته‌موتورها در معرض استرس و فشار اضافی قرار می‌گیرند و خراب می‌شوند. تضمینی وجود ندارد که دسته‌موتورها برای همیشه سالم بمانند اما یکی از بهترین روش‌ها برای حفظ کارکرد آن‌ها رانندگی آرام و با دقت است.
نشانه‌های خرابی دسته‌موتور خودرو
با اینکه دسته‌موتورهای خودرو بسیار بادوام و مطمئن هستند اما امکان خرابی آن‌ها وجود دارد. اگر تمامی دسته‌موتورها کاملاً خراب شوند احتمالاً موتور خودرو آسیب جدی خواهد دید؛ اما نباید نگران شد چراکه به ندرت تمامی دسته‌موتورها در یک زمان از کار می‌افتند. همچنین استهلاک بالای دسته‌موتور با برخی نشانه‌ها همراه است که با مشاهده آن‌ها باید در اسرع وقت نسبت به جایگزینی قطعه موردنظر اقدام کرد.
یکی از واضح‌ترین نشانه‌های خرابی دسته‌موتور آسیب فیزیکی آن است. در این حالت بوش دسته‌موتور ترک برداشته و یا خود قلاب آن خم شده باشد. دیگر نشانه واضح خرابی این قطعه لرزش‌های شدید موتور خودرو و صداهای عجیب آن خواهد بود. اگر دسته‌موتور خراب شود شاید موتور خودرو از جای خود حرکت کرده و با دیگر قطعات برخورد کرده و آسیب ببیند. حرکات و لرزش‌های اضافی موتور می‌تواند خرابی و شکستگی قطعاتی همچون تسمه‌ها، بست ها و پولی‌ها را در پی داشته باشد.
بررسی سلامت و صحت عملکرد دسته‌موتور
دقت به نشانه‌های خرابی دسته‌موتور خودرو ایده‌ای عاقلانه است اما بررسی صحت عملکرد آن نیز خالی از لطف نخواهد بود. خوشبختانه این کار نسبتاً راحتی است و سه روش اصلی برای بررسی دسته‌موتورهای خودرو وجود دارد که البته یکی از این روش‌ها نیازمند ابزار خاص خود خواهد بود. اولین و راحت‌ترین راه، بررسی بصری دسته‌موتور است. باید دسته‌موتور را به منظور تشخیص هرگونه آسیب همچون ترک، شکستگی و یا خرابی بوش‌ها بررسی نمود. روغن ترمز به شدت روی قطعات لاستیکی همچون دسته‌موتور تأثیر می‌گذارد و آن‌ها را خراب می‌کند.
دومین راه استفاده از دیلم است. در این روش یک سر دیلم را بین قلاب دسته‌موتور و بوش قرار می‌دهید. در حالت نرمال اندکی حرکت بین قطعات وجود دارد اما اگر میزان حرکت زیاد باشد و یا بتوانید ترک‌ها و جداشدگی لاستیک را حین اعمال نیرو ببینید احتمالاً دسته‌موتور خراب شده و باید تعویض شود.
نهایتاً به روش سوم اشاره می‌کنیم که اصطلاحاً تقه دادن به موتور خودروست و به یک فرد دیگر نیاز خواهید داشت. در این حالت باید از همکار خود بخواهید اندکی به خودرو گاز داده و پدال ترمز را نگه دارد. اگر حرکات موتور خودرو خیلی زیاد باشد دسته‌موتور خراب شده است.