علت روغن ریزی گیربکس چیست و چطور آن را برطرف کنیم؟
گیربکس خودرو نقش مهمی در تضمین تجربه رانندگی روان و کارآمد دارد. یکی از اجزای حیاتی گیربکس، سیال انتقال یا همان روغن گیربکس است که قسمت‌های مختلف گیربکس را روغن‌کاری می‌کند تا نرم کار کنند. این روغن همچنین به تنظیم دمای گیربکس هم کمک می‌کند. اما گاهی این مایع ضروری از وسیله نقلیه شروع به نشت می‌کند. روغن ریزی ماشین می‌تواند شروع دردسرها باشد.
علت روغن‌ریزی گیربکس چیست؟
گیربکسِ وسیله نقلیه شما یک سیستم دقیق و مهندسی‌شده است؛ اما مانند همه اجزای مکانیکی، مستعد استهلاک است. شناسایی علت نشت مایع گیربکس برای تعمیر و نگهداری مناسب آن ضروری است. پس بیایید ابتدا علل روغن‌ریزی گیربکس را بررسی کنیم.
۱. واشرها و عایق‌های فرسوده
با گذشت زمان، واشرها و عایق‌های محفظه روغن گیربکس خراب می‌شوند یا آسیب می‌ببینند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، مایع ممکن است به بیرون نشت کند. نگهداری درست و تعمیر منظم خودرو می‌تواند به جلوگیری از مشکلات واشر کمک کند
۲. شل یا خراب شدن پیچ تخلیه
برای تعویض روغن گیربکس، پیچی زیر خودرو تعبیه شده که مستعد آسیب در اثر ضربه‌های شدید است. همچنین به‌مرور زمان ممکن است این پیچ فرسوده و شل شود که سبب نشت روغن گیربکس خواهد شد.
۳. خرابی لوله‌های انتقال
گیربکس از طریق شلنگ‌هایی به رادیاتور یا کولر وصل می‌شود. تَرَک‌خوردگی شلنگ یا شل‌شدن اتصالات آن می‌تواند باعث نشتی شود. برخی از تولیدکنندگان برای اتصال شلنگ‌های لاستیکی به خطوط فلزی، از یک گیره استفاده می‌کنند. با گذشت زمان، مایع از این شلنگ‌های لاستیکی شروع به نشت می‌کند.
۳. نشتی مبدل گشتاور
روغن از طریق مبدل گشتاور به کل سیستم راه پیدا می‌کند. بااین‌حال، اگر شکافی روی بدنه پمپ گشتاور ایجاد شود یا یاتاقان‌های سوزن به‌شدت آسیب ببینند، مایع انتقال نشت می‌کند. این مشکل بزرگی است و راه‌حل آن تعویض مبدل گشتاور است. بنابراین اگر متوجه چنین مشکلی شُدید، حتما وسیله نقلیه خود را نزد مکانیک متخصص ببرید.
۴. گرمای بیش‌ازحد
گفتیم که گیربکس از اجزای مکانیکی زیادی تشکیل شده است. این اجزا زمانی که خودرو به‌مدت طولانی کار کند یا سطح روغن گیربکس کم باشد، ممکن است به‌شدت داغ شوند. داغ شدن این اجزا ممکن است باعث نشت روغن گیربکس شود.
۵. آسیب دیدن محفظه روغن
برخورد با مانع یا رانندگی در زمین‌های ناهموار ممکن است به آسیب محفظه روغن گیربکس منجر شود. حتی یک فرورفتگی یا ترک کوچک هم می‌تواند منجر به نشت روغن شود.
علائم روغن‌ریزی گیربکس
نشتی مایع گیربکس مشکلی است که اگر نادیده گرفته شود، ممکن است به خرابی گیربکس خودرو شما منجر شود. برای کمک به تشخیص نشتی، در ادامه برخی از علائم رایج نشت روغن گیربکس را بررسی می‌کنیم:
۱. وجود مایع زیر خودرو
وجود مایع قرمز یا قهوه‌ای زیر خودروی پارک‌شده، نشانه واضحی از نشت مایع گیربکس است. این مایع نسبت به سایر مایعات خودرو رنگ متمایزی دارد که تشخیصش را از آنها آسان می‌کند.
۲. بوی سوختگی
پیش‌تر گفتیم که روغن‌ریزی گیربکس ممکن است به‌دلیل داغ شدن بیش‌ازحد گیربکس اتفاق بیفتد. بنابراین، اگر هنگام رانندگی یا بعد از توقف متوجه بوی عجیب و تندی شدید، احتمالا به این معنی است که روغن گیربکس نشتی دارد.
۳. لرزش گیربکس
کم بودن مایع گیربکس در محفظه می‌تواند باعث لرزش گیربکس شود. ممکن است متوجه شوید که دور موتور بدون اینکه گاز بدهید، افزایش می‌یابد که مشکل خطرناکی است.
۴. شنیده‌شدن صداهای غیرمعمول
نشت مایع گیربکس می‌تواند منجر به افزایش اصطکاک و فشار بر اجزای گیربکس شود. نتیجه این اتفاق، تولید صداهای غیرمعمول، مانند کوبیدن یا ساییدن، به‌خصوص در هنگام تعویض دنده ا
۵. چراغ‌های هشدار
بسیاری از خودروهای مدرن به حسگرهایی مجهزند که می‌توانند سطح یا مشکلات مایع گیربکس را تشخیص دهند. اگر متوجه روشن شدن چراغ چک خودرو شُدید، یعنی مشکلی به‌وجود آمده است که نیاز به توجه دارد.
رفع مشکل روغن‌ریزی گیربکس
هنگامی که نشت مایع گیربکس را تشخیص دادید و علت آن را پیدا کردید، وقت آن است که برای رفع مشکل اقدام کنید. روشی که انتخاب می‌کنید، به میزان تخصص شما در زمینه تعمیر خودرو و شدت نشتی بستگی دارد.
راهکارهای رفع نشتی روغن گیربکس (قابل‌انجام توسط شما)
۱. تعویض واشر: اگر نشتی به‌دلیل فرسودگی واشرها باشد، می‌توانید خودتان آنها را تعویض کنید. با تخلیه روغن گیربکس و تعویض واشر قدیمی با یک واشر جدید شروع کنید. پیچ‌های مخزن تخلیه را با دقت بچرخانید. حتماً از مایع گیربکس مناسب استفاده کنید و دستورالعمل شرکت سازنده خودرو درباره تنظیمات گشتاور را مدنظر داشته باشید.
۲. سفت کردن قطعات شل: گاهی‌اوقات ممکن است به‌دلیل شل بودن خطوط یا کانکتورهای انتقال، نشتی رخ دهد. اگر توانستید اجزای شل را تشخیص دهید، آنها را با دقت سفت کنید تا نشتی متوقف شود. مراقب باشید قطعات شل را بیش‌ازحد سفت نکنید، زیرا ممکن است آسیب ببینند.
سایر راهکار رفع نشتی روغن گیربکس (قابل‌انجام توسط متخصصان خودرو)
۱. سرویس گیربکس: اگر مشکل روغن‌ریزی گیربکس پیچیده است، توصیه می‌کنیم وسیله نقلیه خود را نزد مکانیک یا متخصص خودرو ببرید. آنها می‌توانند گیربکس خودرو را سرویس کنند. تخلیه مایع قدیمی، تعویض فیلتر، تعویض واشرها و عایق‌ها و پر کردن مجدد مخزن گیربکس با روغن مناسب، می‌تواند راه مؤثری برای رفع نشتی‌های رایج مایع انتقال باشد.
۲. تعویض کامل گیربکس: در موارد شدید که گیربکس آسیب دیده یا نشتی گسترده است، ممکن است تعویض کامل گیربکس لازم باشد. البته، این راه‌حل پرهزینه است اما تضمین می‌کند که گیربکس خودرو به‌درستی عمل خواهد کرد.
نشت روغن گیربکس چه خطراتی دارد؟
روغن‌ریزی گیربکس ممکن است به مشکلات جدی در عملکرد خودرو منجر شود. این مایع علاوه‌بر کاهش اصطکاک، وظیفه خنک‌کنندگی قطعات گیربکس را هم به‌عهده دارد. اگر روغن نشت کند و مقدار کافی برای خنک‌سازی قطعات باقی نماند، گیربکس داغ می‌شود و ممکن است سایر قطعات هم آسیب ببینند. تعمیر این قطعات هزینه‌های سنگینی را در پی خواهد داشت.
همچنین، نشت روغن ممکن است زمینه‌ساز کاهش ایمنی باشد؛ زیرا عملکرد نامناسب گیربکس، کنترل خودرو را سخت‌تر می‌کند و ممکن است منجر به تصادفات شود.
نکاتی برای جلوگیری از روغن‌ریزی گیربکس
جلوگیری از نشت روغن گیربکس برای افزایش طول عمر و عملکرد روان گیربکس وسیله نقلیه‌تان ضروری است. در ادامه اقدام‌های پیشگیرانه برای کاهش خطر نشت روغن را بررسی کرده‌ایم:
- سرویس‌های دوره‌ای خودرو را انجام دهید: سرویس دوره‌ای خودرو شامل تعویض دوره‌ای مایع انتقال، تعویض فیلتر و بازرسی کلی خودرو توسط متخصص خودروست.
- نشتی‌ها را بررسی کنید: به‌طور دوره‌ای زیر خودروی خود را برای دیدن هر نشانه‌ای از نشت مایع بررسی کنید. تشخیص زودهنگام می‌تواند از تبدیل نشتی‌های جزئی به مشکلات بزرگ جلوگیری کند.
- اجازه ندهید خودرو بیش‌ازحد گرم شود: کارکردن وسیله نقلیه در محدوده دمایی توصیه‌شده برای جلوگیری از آسیب دیدن گیربکس حیاتی است. بنابراین از کافی بودن روغن و کارکرد درست سیستم خنک‌کاری اطمینان حاصل کنید.
- تعویض روانِ دنده: تعویض دنده نرم و ملایم را تمرین کنید؛ چه با گیربکس دستی رانندگی کنید و چه اتوماتیک. از رانندگی تهاجمی خودداری کنید، زیرا فشار بی‌موردی به سیستم انتقال قدرت خودرو وارد می‌کند.
- انتخاب دنده مناسب: با توجه به شرایط رانندگی خود، دنده مناسبی انتخاب کنید. استفاده از دنده صحیح از فشار غیرضروری به گیربکس جلوگیری می‌کند.
- نظارت بر سطوح سیالات: مرتباً سطح مایع گیربکس خود را با استفاده از میله اندازه‌گیری بررسی کنید. در صورت نیاز، مخزن را پُر کنید و مطمئن شوید که سطح مایع در محدوده توصیه‌شده باقی می‌ماند. حواستان باشد بیش‌ازحد مایع به گیربکس اضافه نکنید؛ چون ممکن است منجر به مشکلات فشار و نشتی شود.
- محافظت در برابر خطرات جاده: با احتیاط رانندگی کنید تا از موانعی که ممکن است به محفظه روغن گیربکس و خطوط انتقال مایع آسیب برسانند، اجتناب کنید.