لاستیک زمستانی و هرآنچه باید درباره آن بدانید

اگر در جایی زندگی می‌کنید که در طول فصل زمستان برف و یخبندان زیاد است، احتمالا به لاستیک زمستانی (Winter Tires) فکر کرده‌اید. لاستیک‌های زمستانی که تایرهای برفی هم نامیده می‌شوند، ایمنی خودرو را بالا می‌برند. همراهمان بمانید؛ می‌خواهیم با لاستیک زمستانی و مزایا و معایب آنها آشنا شویم و بدانیم آیا تهیه آنها برای رانندگی در زمستان واجب است یا نه.

لاستیک زمستانی چیست؟

لاستیک زمستانی یا تایرهای برفی، لاستیک‌هایی هستند که به‌طور خاص برای ایجاد یا افزایش پایداری وسایل نقلیه در هوای سرد و سطوح برفی و یخی طراحی شده‌اند. این لاستیک‌ها جایگزین مناسبی برای زنجیر چرخ هستند به این خاطر که زنجیر چرخ معمولا سرعت را کاهش می‌دهد و حتی ممکن است به سطوح جاده آسیب برساند.

لاستیک‌های زمستانی با طراحی خاص آج خود مشخص می‌شوند و نسبت به لاستیک‌های تابستانی شکاف‌های بزرگ‌تری دارند. این شکاف‌ها، پایداری خودرو را در زمین‌های برفی و گِلی بهتر می‌کنند. برخی از لاستیک‌های زمستانی برای افزایش کشش روی یخ، با میخ‌های فلزی کوچک پوشیده شده‌اند، اما نمی‌توان از آنها در محدوده شهر استفاده کرد. لاستیک‌هایی که برای شرایط زمستانی طراحی شده‌اند، می‌توانند با خیال راحت در دمای منفی ۷ درجه سانتی‌گراد دوام بیاورند.

واقعیت این است که لاستیک‌های زمستانی به‌طور خاص برای حرکت در یخ، برف، گل و دماهای پایین طراحی شده‌اند. اگرچه لاستیک‌های چهارفصل ممکن است برای انواع شرایط رانندگی، مانند جاده‌های خیس و برف خفیف، ایده‌آل باشند، اما علی‌رغم آنچه از نامشان پیداست، برای زمستان‌های سخت چندان مناسب نیستند

انواع لاستیک زمستانی

لاستیک‌های زمستانی برای رانندگی در شرایط آب‌وهوایی سرد و برفی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. دو نوع اصلی لاستیک زمستانی داریم:

لاستیک‌های میخ‌دار: در آج خود میخ‌های فلزی دارند که برای کشش بیشتر در سطوح یخی طراحی شده‌اند. این نوع لاستیک ممکن است در برخی مناطق محدودیت‌های قانونی داشته باشد و تنها مناسب فصل زمستان باشد.

لاستیک‌های بدون میخ: این لاستیک‌ها به‌جای استفاده از میخ، تکنولوژی‌های خاصی در ترکیب مواد و طراحی آج دارند. این لاستیک‌ها محبوبیت زیادی در بین رانندگان دارند چراکه در دماهای پایین همچنان انعطاف‌پذیرند و در برف، یخ، لجن و سطوح خشک قابل‌استفاده هستند. لاستیک‌های زمستانی بدون میخ، روی برف‌های گل‌آلود و فشرده عملکرد خوبی ندارند

در زمان خرید لاستیک زمستانی باید عادات رانندگی، جایی که می‌خواهید سفر کنید و شرایط معمول زمستان در منطقه خود را در نظر بگیرید.

مزایای لاستیک زمستانی

• چسبندگی بیشتر: لاستیک‌های زمستانی، بلوک‌های آج بزرگ و شیارهای عمیقی دارند که برف را برش می‌دهند و به عقب می‌رانند تا از انباشته شدن آن در آج جلوگیری شود. لاستیک‌های چهار فصل این ویژگی را ندارند.
• ترمزگیری بهتر: همان‌طور که می‌دانید، وقتی در برف و یخ ترمز می‌کنیم، وسیله نقلیه شروع به لغزیدن می‌کند که حس ترسناکی دارد. چسبندگی لاستیک‌های برفی مانع از بروز این مشکل می‌شود.
• افزایش عمر مفید لاستیک‌های معمولی: اگرچه در ابتدا مجبورید برای دو مجموعه لاستیک هزینه کنید، اما در درازمدت در هزینه‌هایتان صرفه‌جویی خواهید کرد چون طول عمر لاستیک‌های چهارفصل‌تان با استفاده نکردن از آنها در فصل زمستان، بیشتر می‌شود.
•  قابلیت حرکت عالی در یخ و برف: لاستیک زمستانی الگوی آج تک‌جهته خاصی دارند که برای حرکت در برف و یخ عالی است. همچنین، عمق آج این لاستیک‌ها نسبت به همتایان چهار فصل‌شان بیشتر است تا عملکرد بهتری در شرایط جاده برفی داشته باشند. لاستیک‌های زمستانی از مواد خاصی ساخته می‌شوند تا بتوانند در دمای بسیار پایین مقاومت کنند

معایب لاستیک زمستانی

هندلینگ ضعیف: لاستیک‌های زمستانی ترمز و چسبندگی بهتری دارند، اما به‌خوبیِ تایرهای چهارفصل قابل‌کنترل نیستند. هنگامی که در شرایط یخبندان و برفی رانندگی می‌کنید، باید با احتیاط بیشتری رانندگی کنید؛ زیرا در مقایسه با جاده خشک، کنترل زیادی روی خودرو نخواهید داشت.

نیاز به تعویض بعد از فصل یخبندان: تایرهای زمستانی از لاستیک نرم‌تری ساخته شده‌اند و درنتیجه سریع‌تر فرسوده می‌شوند. وقتی زمستان تمام شد، باید تایرهای چهارفصل خود را جایگزین کنید. رانندگی با لاستیک‌های برفی در زمانی که به آنها نیاز ندارید، باعث فرسودگی آج و درنهایت خرابی لاستیک می‌شود.

خراب کردن آسفالت جاده: به‌علت شکل خاص لاستیک‌های زمستانی، اگر در تمام طول سال با این لاستیک‌ها رانندگی کنید، ممکن است به جاده آسیب برسانید و باعث ایجاد چاله‌ها و ترک‌هایی در آسفالت شوید.

شرایط استفاده و نگهداری از لاستیک زمستانی

۱. لاستیک زمستانی را در دمای بالای ۷ درجه نصب نکنید

نصب لاستیک‌های زمستانی زمانی که هوا بالای ۷ درجه سانتی‌گراد است، ممکن است به ساییدگی آج این لاستیک‌ها و درنتیجه کاهش عملکرد و ایمنی آنها منجر شود. لاستیک‌های زمستانی تا ۱۵ درصد کشش بیشتری دارند و خط ترمزشان ۳۰ تا ۴۰ درصد کوتاه‌تر از لاستیک‌های چهارفصل است. نصب به‌موقع لاستیک‌های زمستانی باعث می‌شود رانندگی در زمستان ایمن‌تر و راحت‌تر باشد.

۲. فشار باد لاستیک‌های زمستانی را به‌طور منظم بررسی کنید

لازم است فشار باد لاستیک زمستانی خود را به‌طور منظم بررسی کنید چراکه با کاهش دما، فشار باد لاستیک‌ها کاهش می‌یابد. فشار باد مناسب کمک می‌کند عمر آج لاستیک‌ها کم نشود، مصرف سوخت کاهش یابد و کنترل خودرو راحت‌تر باشد. بهتر است عادت چک کردن فشار باد را در هوای گرم هم حفظ کنید، زیرا تنظیم فشار باد لاستیک‌ها در تمام طول سال بسیار اهمیت دارد.

نکاتی درباره تنظیم باد لاستیک‌های زمستانی برای اینکه در شرایط زمستانی بتوانید ایمن‌تر رانندگی کنید:

• برای اندازه‌گیری دقیق‌تر، فشار باد لاستیک را پس از حداقل سه ساعت توقف خودرو بررسی کنید. دمای هوای داخل لاستیک‌ها پس از رانندگی افزایش می‌یابد و به همین دلیل باید بعد از توقف،برای خنک شدن لاستیک‌ها منتظر بمانید.
• همیشه درجه تنظیم باد را در دسترس داشته باشید.
• برخی خودروها به آپشن پایش فشار باد لاستیک مجهزند. این آپشن در صورت تغییر زیاد فشار باد لاستیک، به شما هشدار می‌دهد. سیستم کنترل فشار باد تایرها (TPMS) را می‌توانید روی خودرویتان نصب کنید.

۳. هر چهار لاستیک باید از نوع زمستانی باشند

صرف نظر از اینکه خودرویتان سیستم چهار چرخ متحرک، دیفرانسیل جلو یا دیفرانسیل عقب است، باید هر چهار تایر از نوع زمستانی باشد. درست است که خرید تنها دو حلقه لاستیک زمستانی برای جلو یا عقب، هزینه‌ کمتری نسبت به خرید ۴ لاستیک دارد، اما این کار نه‌تنها مؤثر نیست، بلکه بسیار خطرناک هم هست چراکه خطر لغزش و از کنترل خارج شدن خودرو بیشتر می‌شود.

۴. باید آنها را به‌طور منظم تعویض کنید

برای اینکه لاستیک زمستانی در جاده‌های برفی عملکرد مؤثری داشته باشد، آج آن‌ها نباید از ۱٫۶ سانتی‌متر کمتر شده باشد. در غیر این صورت، توانایی لاستیک‌ها برای حفظ کشش در جاده‌های یخی و برفی بسیار کاهش می‌یابد. هنگامی که عمق آج به ۵ میلی‌متر برسد، وسیله نقلیه کشش بسیار کمی در سطوح برفی و یخی خواهد داشت.

سؤالات متداول

۱. آیا با داشتن تایرهای چهارفصل‌، همچنان به لاستیک برفی نیاز دارم؟

بله، نیاز دارید. اگر در جاده‌های برفی یا یخ‌زده رانندگی می‌کنید یا اگر در جایی زندگی می‌کنید که زمستان‌ها برف، یخ یا تگرگ زیاد می‌بارد، باید از لاستیک‌های زمستانی برای رانندگی ایمن استفاده کنید. این لاستیک‌ها همچنین گزینه مناسبی برای سفر به مناطق برفی در طول ماه‌های سرد هستند. لاستیک‌های زمستانی بهتر از دیگر انواع لاستیک‌ها امکان توقف خوب و هندلینگ ایمن را به شما می‌دهند. چراکه این لاستیک‌ها به‌خاطر جنس متفاوتشان، در هوای سرد زمستان نرم‌تر و انعطاف‌پذیرتر باقی می‌ماند.

۲. آیا لاستیک‌هایی با علامت M+S روی دیواره‌شان، برای رانندگی در برف مناسب‌اند

برخی از تایرهای چهار فصل علامت M+S دارند که مخفف گل و برف است. طراحی آج این تایرها نسبت به لاستیک‌های چهارفصل معمولی، تهاجمی‌تر است تا با استفاده از بلوک‌های آج بزرگ‌تر و شکاف‌های وسیع‌ترشان، در شرایط مختلف کشش بهتری داشته باشند. هدف این لاستیک‌ها دستیابی به عمر مطلوب لاستیک همراه با عملکرد خوب در اکثر شرایط آب‌وهوایی است. این لاستیک‌ها برای رانندگی در زمستان مناسب‌اند. منتها، در شرایط بارانی و برفی، کشش، کنترل و فاصله توقف کوتاهی را که یک لاستیک برفی دارد، ارائه نمی‌کنند

۳. آیا خرید لاستیک زمستانی کارکرده اشکالی ندارد؟

در شرایط کلی، خیر. فقط قبل از خرید، سه نکته زیر را در نظر بگیرید:

مطمئن شوید اندازه آنها مناسب است. اگر مطمئن نیستید لاستیک‌هایی که می‌خواهید بخرید، اندازه مناسبی دارند یا نه، با یک فروشنده لاستیک مشورت کنید یا راهنمای تشخیص سایز لاستیک را بخوانید.

عمق آج را با استفاده از عمق‌سنج آج لاستیک اندازه‌گیری کنید و مطمئن شوید عمق آج بیشتر از ۱٫۶ سانتی‌متر باشد. یک تایر نو، عمق آجی در حدود ۲٫۸ سانتی‌متر دارد.

مطمئن شوید که عمق آج تمامی تایرها به یک اندازه باشد؛ چون لاستیک‌ها به شکل متفاوتی ساییده می‌شوند. اختلاف آج هر دو لاستیک نباید حدودا بیش از ۸ میلی‌متر باشد.

۴. آیا می‌توانم به‌جای لاستیک برفی، زنجیر چرخ بخرم؟

زنجیر چرخ برای کشش بیشتر خودرو هنگام سفر در کوه یا جاده‌های یخ‌زده بسیار اهمیت دارد. اما برای رانندگی با سرعت بزرگراه ساخته نشده‌ است و احتمال دارد بشکند. بنابراین زنجیر چرخ را به‌عنوان جایگزینی برای لاستیک زمستانی در نظر نگیرید، بلکه باید گزینه‌ای باشد برای رانندگی روی برف.

۵. لاستیک زمستانی رینگ‌دار بخرم یا بدون رینگ؟

مسئله زمان و پول است! همه‌چیز بستگی به جواب‌‌های شما به این سؤالات دارد:

• آیا می‌توانید هربار برای بازکردن و نصب مجدد لاستیک‌ها روی رینگ‌ها منتظر بمانید؟
• اگر فرض کنیم لاستیک‌های زمستانی‌تان را به‌مدت ۵ سال خواهید داشت، هزینه ۱۰ بار تعویض لاستیک (۲ بار در سال) بدون رینگ بیشتر می‌شود یا هزینه خرید رینگ؟ پارگی و ساییدگی لاستیک را هم در هر بار جدا کردن و نصب مجدد در نظر بگیرید.