اصطلاح تیک آف معمولا هنگام بلند شدن هواپیما از روی زمین به کار می رود؛ اما این مفهوم تنها معنای این اصطلاح نبوده و بین رانندگان حرفه ای اتومبیل نیز رایج است. در زمینه اتومبیل رانی زمانی خودرو سرعت و شتاب بالایی داشته و اصطلاحا در حال بال در آوردن و آماده شدن برای پرواز است از این عبارت استفاده می شود. هنگام تیک آف کشیدن خودرویی که شتاب بالایی دارد، حین حرکت صدای بلندی تولید کرده و با سرعت بسیار زیادی حرکت می کند. البته در نظر داشته باشید که اجرای این حرکات نمایشی در معابر شهری کار خطرناک و اشتباهی بوده و باید حتما در پیست های اتومبیل رانی یا مناطق مناسب سازی شده و استاندارد انجام شود.
اصطلاح تیک آف بیشتر در گذشته که موتور خودروها از قدرت و کیفیت بالایی برخوردار نبودند، به کار می رفت تا اتومبیل های قدرتمند را از سایر تولیدات خودروسازی ها متمایز کند. امروزه این اصطلاح برای طیف گسترده ای از خودروها کاربرد دارد؛ وقتی که راننده پا را بر روی پدال ترمز فشار داده و از حرکت چرخ های جلو ممانعت می کند، قدرت زیادی به چرخ های عقب وارد می شود و به این ترتیب برای چند لحظه خودرو به پرواز در می آید. پیش نیاز تیک آف، پیشرانه بسیار قدرتمند و موتور قوی بوده و این حرکت سبب گرم شدن موتور و لاستیک ها و آماده شدن اتومبیل برای حرکت سریع می شود.
کاربرد عمده و اصلی این حرکت در مسابقات اتومبیل رانی، لحظه شروع حرکت و پیش از به صدا در آمدن سوت آغاز مسابقه بوده و رانندگان ماهر و حرفه ای با این کار شتاب اولیه خودرو را افزایش داده و در شروع از سایر ماشین ها سبقت می گیرند.
امروزه و با تغییر گیربکس خودروها از دنده ای به اتوماتیک، مراحل و شیوه تیک آف کردن تغییرات جزئی داشته اما نحوه تیک آف کردن اتومبیل های دنده ای در گذشته به شرح زیر است:
• پا را روی پدال کلاچ قرار داده و تا انتها فشار دهید.
• سپس خودرو را در حالت دنده قرار دهید.
• در مرحله بعد راننده باید شروع به گاز دادن کند و این کار را تا جایی که صدای موتور بیرون آمده و دود از اگزوز خارج شود، ادامه دهد.
• پس از آن باید کلاچ را ناگهانی رها کرده و پدال گاز را بیشتر فشار دهد.
تیک آف کردن در خودروهای اتومات نیز تقریبا مشابه اتومبیل های دنده ای بوده و تنها تفاوت آن انتخاب دنده شروع حرکت است. برای Take Off با اتومبیل اتومات، لازم است دنده را در حالت N قرار داده و پس از آن به صورت ناگهانی به حالت D تغییر دهید. حتما به این نکته توجه کنید که اجرای این حرکت به مهارت بالایی نیاز دارد و در غیر این صورت خطناک بوده و ممکن است آسیب های بسیاری را برای فرد راننده و حتی اتومبیل وی به همراه داشته باشد.
حال بیایید عواملی که بر فرایند تیک آف خودرو تاثیرگذار است را بررسی کنیم. با توجه به نحوه اجرای این حرکت، میدانید که با وارد آوردن فشار گاز زیاد از پیشرانه به چرخ ها، چرخ ها باید برای مدت کوتاه گشتاور زیادی را تحمل کنند. این گشتاور بیشتر از قدرتی است که لاستیک ها برای حرکت به آسفالت منتقل می کنند؛ از این رو در ابتدای حرکت با پدیده تیک آف مواجه می شویم. زمانی که بین سرعت حرکت چرخ ها و گشتاور و نیرویی که به آسفالت وارد می شود تعادل ایجاد شود، اتومبیل با شتاب بالایی شروع به حرکت کرده و از مرحله تیک آف خارج می شود. به این ترتیب از جمله عواملی که بر تیک آف خودرو اثرگذارند می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• قدرت پیشرانه خودرو
• گشتاوری که پیشرانه خودرو تولید می کند
• عرض لاستیک ها
• شرایط آسفالت مانند جنس و شرایط آب و هوایی
• مهارت راننده در اجرای درست مراحل
• وزن خودرو و وزنی که به لاستیک ها وارد می شود
در سال های اخیر صنعت خودروسازی پیشرفت زیادی داشته و بر خلاف گذشته که محدودیت هایی در انتخاب نوع خودرو برای اجرای حرکت تیک آف وجود داشت، امروزه تقریبا می توان با تمام خودروها این کار را انجام داد. فقط ممکن است تفاوت های جزئی در مراحل انجام آن با اتومبیل های مختلف وجود داشته باشد. اما به طور کلی تیک آف کردن در خودروهای دو دیفرانسل که می توانند نیرو را بین چهار چرخ خود تقسیم کنند، راحت تر خواهد بود.
تا این جا توضیحاتی درباره نحوه تیک آف کردن و عوامل موثر بر آن ارائه دادیم. در قسمت پایانی مطلب قصد داریم به برخی صدماتی که ممکن است انجام Take Off به خودرو وارد کند، اشاره خواهیم کرد. از این رو توصیه می کنیم که خصوصا اگر از مهارت کافی برخوردار نیستید اصلا این حرکت را اجرا نکنید. برخی از صدمات تیک آف بر ماشین به شرح زیر است:
• اجرای این حرکت ممکن است سبب آسیب دیدن پلوس خودرو شما شود.
• با انجام این حرکت کلاچ و جعبه دنده اتومبیل شما خیلی زود خراب خواهد شد.
• از دیگر صدمات تیک آف کردن، کاهش طول عمر لاستیک های اتومبیل شما است.
• همچنین این کار می تواند به پیشرانه و دیفرانسیل خودرو شما آسیب برساند.