هنگام ترکیدن لاستیک چه کنیم؟
تردیدی نیست که ترکیدن لاستیک بالاترین رتبه را در لیست ترس‌های هر راننده‌ای دارد. متاسفانه ترکیدن لاستیک باعث می‌شود، که کنترل اتومبیل به طور کامل از دست راننده خارج شود. اگرچه این اتفاق همیشه هم قرار نیست شما را به دردسر بیندازد، اما امکان دارد برای هر راننده‌ای پیش بیاید.
علت و جلوگیری از ترکیدن لاستیک
نیازی به گفتن نیست که لاستیک ماشین نقش مهمی در عملکرد آن دارد. ۴ لاستیک موجود در انتهای محورهای خودرو شما، تنها قطعاتی هستند که تماس بین ماشین و سطح جاده را حفظ می‌کنند. حال وضعیتی را تصور کنید که در آن شما با یک سرعت ثابت رانندگی می‌کنید و لاستیک منفجر می‌شود. مورد بعدی که اتفاق می‌افتد، کنترل ماشین کاملا از دست شما خارج می‌شود و ترس همه وجود شما را فرا می‌گیرد. در این شرایط هیچکس نمی‌داند که آیا با این وضعیت خودرو از جاده منحرف می‌شود؟ یا به صورت مستقیم در جاده به جلو می‌رود؟
در صورت مواجه شدن با ترکیدگی لاستیک احتمالا چنین سناریویی و یا مشابه آن پیش خواهد آمد. ترکیدگی لاستیک به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد و متاسفانه پتانسیل بالایی برای منجر شدن به حوادث فاجعه‌بار را دارد. در این قسمت از مقاله رینگو علت‌های ترکیدگی لاستیک را بررسی می‌کنیم و اقداماتی که برای جلوگیری از آن می‌توانید، انجام دهید را بیان می‌کنیم.
چرا ترکیدن لاستیک اتفاق می‌افتد؟
به طور کلی ترکیدگی لاستیک به علت از دست دادن سریع هوای تحت فشار اتفاق می‌افتد. هنگامی که نظم تایر برهم بخورد، قادر به نگه داشتن تمام هوای داخل لاستیک را ندارد. زیاد شدن فشار هوای داخل لاستیک به سرعت باعث انفجار و آسیب شدید به سطح لاستیک می‌شود. بیاید دلایل و چرایی ترکیدن لاستیک را بررسی کنیم:
دلایل ترکیدن لاستیک
جاده ناهموار
رانندگی در جاده‌هایی که دست‌انداز، چاله دارند. باعث می‌شود هنگام برخورد لاستیک با آن‌ها و یا گاهی اشیاء تیزی که ممکن است در جاده وجود داشته باشد با ضربه بر سطح تایر باعث ایجاد بریدگی در آن و خارج شدن هوای داخل لاستیک می‌شود و در نتیجه ترکیدن لاستیک رخ می‌دهد.
دمای بالا
رانندگی در تابستان و یا در مناطق گرمسیری به طور کلی دشمن همه قسمت‌های ماشین و به خصوص لاستیک است. تجمع بیش از حد گرما در روی بدنه لاستیک و یا درون آن باعث تحریک لاستیک و ترکیدن آن می‌شود.
اگر درس علوم را به خاطر داشته باشید، دما رابطه مستقیمی با فشار دارد. افزایش دما باعث تحت فشار قرار گرفتن لاستیک و انبساط آن می‌شود. در کنار آن، اصطکاکی که بین لاستیک و جاده ایجاد وجود دارد، باعث گرم شدن بدنه بیرونی لاستیک و ساییدگی آن می‌شود. همچنین مهم است که لاستیک شما قدیمی نباشد. به طور کلی قدیمی بودن لاستیک و رانندگی در هوای گرم خطر ترکیدن لاستیک خودرو را چندبرابر افزایش می‌دهد.
کم باد بودن لاستیک
شایع ترین علت ترکیدگی لاستیک، فشار نامناسب هوا در تایر است. لاستیک‌ها کم باد به علت کم باد بودن اصطکاک بیش‌تری با سطح جاده دارند و گرمای بیش از حدی داخل آن جمع می‌شود. افزایش گرمای ناشی از کم باد بود لاستیک بسیار خطرناک‌تر از رانندگی در یک روز گرم تابستانی است و خطر ترکیدگی لاستیک خودرو به خاطر کم باد بودن لاستیک بسیار بیش‌تر است.
سرعت بالا
هر تایرهای موجود در بازار با توجه به مواد و ساخت آن‌ها تا یک حداکثر سرعت مجازی را می‌توانند تحمل کنند. وقتی سرعت از آن فراتر برود قادر به کنترل سطح اصکاک نبوده و خیلی زود تسلیم می‌شوند. در این‌جا علت ترکیدگی لاستیک بیش‌تر از یک عامل است، گرمای تولید شده از اصطکاک همراه با محدودیت‌های ساختاری که در لاستیک وجود دارد.
بار بیش از حد ماشین
اضافه بار و سنگین کردن صندوق عقب ماشین یکی دیگر از موارد خطر ترکیدن لاستیک خودرو است. اضافه بار در اتومیل شما به طور مستقیم فشار و بار اضافی را در قسمت پایین، یعنی لاستیک‌ها منتقل می‌کند و منجر به خم شدن دیواره‌های کناری لاستیک می‌شود.
جلوگیری از ترکیدن لاستیک
- از سالم بودن لاستیک، شکل و وضعیت آن مطمئن شوید. با تایرهای کم باد رانندگی نکنید. متأسفانه علت ۷۵درصد ترکیدگی‌های لاستیک به‌خاطر رانندگی با تایرهای کم باد است. باد لاستیک‌های خودرو قبل از رانندگی و صبح اول وقت هنگامی‌که لاستیک‌ها خنک هستند، چک کنید.
- روی هر تایر اطلاعات لاستیک و عمر مفید آن نوشته شده است. در حالت ایده‌آل عمق آج‌های روی لاستیک باید ۱٫۵ میلی‌متر باشد. در صورت استهلاک لاستیک این مقدار کاهش می‌یابد و در چنین شرایطی هرچه زودتر باید لاستیک را عوض کنید. تا زمانی که این لاستیک بر روی اتومبیل شما قرار دارد، ترجیحاً با سرعت کمتری رانندگی کنید.
- مراقب شرایط آب‌وهوایی و نوسانات دما باشید. فشار لاستیک خودرو با افزایش گرما افزایش و با کاهش دما کاهش می‌یابد. فشار ایده‌آل لاستیک در دفترچه راهنمای خودرو نوشته شده است، برطبق آن از لاستیک محافظت کنید.
- همیشه با سرعت مطمئن حرکت کنید. هرچه سرعت شما کمتر باشد، در زمان ترکیدگی لاستیک احتمال سالم ماندن بیش‌تر است. اگر ترکیدگی لاستیک در سرعت ۸۰ الی ۹۰ کیلومتر بر سرعت رخ دهد، به‌اندازه زمانی که سرعت شما ۱۳۰ الی ۱۵۰ کیلومتر بر ساعت است، خطرآفرین نخواهد بود.
- از لاستیک‌های تیوبلس استفاده کنید. در تایرهای قدیمی به‌خاطر استفاده از تیوب احتمال ترکیدگی لاستیک بیش‌تر وجود دارد. تایرهای تیوبلس این روزها به‌وفور در بازار پیدا می‌شود. زیرا در تولید و ساخت خودروهای جدید از آن‌ها استفاده می‌شود.
- اگر خودروی شما دچار پنچری می‌شود، حتماً به متخصص مکانیک مراجعه کنید و سرسری آن را پنچرگیری نکنید. چون همین بی‌توجهی در آینده‌ای نه‌چندان دور دردسرساز می‌شود.
- رانندگی دمای لاستیک‌ها را بالا می‌برد. به همین دلیل توصیه می‌شود: که بعد از ۹۰ الی ۱۲۰ دقیقه رانندگی در جاده، کنار بزنید و استراحت کنید. در طی این استراحت لاستیک‌های خودرو را چک کنید. همچنین در این فرصت لاستیک‌ها، ترمز و کلاچ و موتور خودرو خنک می‌شود.
- لاستیک‌های خودرو هر هفته و یا هر دوهفته یک‌بار چک کنید و اگر دچار مشکلی (پنچری، بریدگی، پارگی) شده است، آن را تعمیر کنید.
- ترجیحاً تایرهای دست‌دوم نخرید و یا تایرهای قدیمی را تعمیر و استفاده نکنید. این کار ریسک زیادی دارد و باعث به خطر انداختن سلامتی خانواده به هنگام سفر می‌شود.
- هم‌تراز بودن چرخ‌های خودرو را بررسی کنید. گاهی به دلیل افتادن در حفره یا چاله و یا ضربه ناگهانی به خودرو هم‌ترازی چرخ‌های خودرو برهم می‌خورد. هم‌تراز نبودن چرخ‌های خودرو می‌تواند آسیب زیادی به خودرو وارد کند، حتماً آن‌ها را چک کنید. همچنین می‌توانید از دفترچه راهنمای خودرو کمک بگیرید و آن را بررسی کنید. اما پیشنهاد می‌کنیم به نمایندگی مجاز خودرو برای چک کردن آن مراجعه کنید.
باید و نبایدهای بعد از ترکیدن لاستیک
باید و نبایدهایی در زمان ترکیدگی یا پنچری لاستیک در سرعت بالا وجود دارد که باید رعایت این نکات می‌توانید خطرات ناشی از ترکیدن لاستیک را به حداقل برسانید.
هدایت فرمان
اولین قدمی که هنگام ترکیدن لاستیک راننده باید انجام دهید، حفظ خونسردی و آرامش است. سپس فرمان را با دو دست محکم نگه دارید و با تمرکز به مسیر مقابل فکر کنید. اگر فقط یکی از دست‌هایتان به فرمان باشد، احتمال کنترل خودرو در این شرایط بسیار دشوار است. با محکم نگه داشتن فرمان از منحرف شدن خودرو جلوگیری می‌کنید. بزرگ‌ترین اشتباه چرخاندن فرمان به سمت دیگر است، که شرایط را برای چپ شدن و منحرف شدن ماشین مهیا می‌کند.
ترمز نگیرید!
هرگز در این شرایط ترمز نگیرید. البته با توجه به عملکرد مغز ما، عمل کردن به این حرف تا حدودی مشکل است. اما اگر لاستیک جلوی خودروی شما آسیب دیده باشد، با ترمز گرفتن ناگهانی تمام فشار حرکتی و میزان وزن خودرو بر روی چرخ‌های جلو وارد می‌شود. در این شرایط ممکن است، خودرو به سمت چرخی که لاستیک آن ترکیده است منحرف شود و در اثر برخورد لبه چرخ با آسفالت خودرو چپ شود.
گاز بدهید
در صورت ترکیدن تایر شما باید سرعت کنونی خودرو را حفظ کنید. فشاری که ترکیدن یک لاستیک به ماشین وارد می‌کند، باعث کاهش سرعت خودرو می‌شود. در نتیجه شما نباید پای خود را ازروی پدال گاز بردارید؛ در این شرایط باید پای شما روی پدال گاز باشد و آن کاهش سرعت را جبران کنید، تا تعادل ماشین حفظ شود. البته دقت کنید زیاد هم پدال گاز را فشار ندهید و حالت متعادلی را برای گاز دادن در نظر بگیرید، تا شرایط بدتر نشود.
توقف خودرو
باید بگذارید خودرو به‌آرامی سرعتش کم شود و به حالت توقف در بیاید. وقتی سرعت خودرو کم شد، در صورت لزوم ترمز بگیرید و راهنما بزنید و کنار جاده توقف کنید. حتی اگر با رینگ خالی رانندگی می‌کنید، این کار بهتر از ایستادن در جاده است. چون امکان دارد خودروهای دیگر از پشت سر با شما برخورد کنند و تصادف رخ بدهد.
کدام لاستیک خودرو ترکیده است؟
اگر در هنگام ترکیدن لاستیک خودرو به سمت چپ یا راست کشیده می‌شود و یا سنگین شده است. به معنای این است که یکی از لاستیک‌های جلو ترکیده است. در این شرایط خودرو به همان سمتی که لاستیک ترکیده است کشیده می‌شود.
اگر خودروی شما پس از ترکیدن حرکات مارپیچی دارد، یکی از لاستیک‌های رینگ عقب خودرو ترکیده است. هرکدام از لاستیک‌های خودرو که ترکیده باشد، شما نباید به ناگهان ترمز بگیرید چون این کار باعث معلق زدن خودرو می‌شود.
همیشه این نکته را در نظر داشته باشید که وقتی لاستیک خودرو می‌ترکد، خودروی شما به‌جای چهار نقطه تماس با سطح جاده، سه‌نقطه تماس دارد و تعادل آن مانند شرایط عادی نیست و باید از گاز دادن زیاد و یا ترمز گرفتن و… اجتناب کنید و شرایط خودرو را به طور ناگهانی تغییر ندهید.
معاینه فنی خودرو را جدی بگیرید!
برای حفظ آرامش زندگی و خانواده قبل از سفر کردن، برای معاینه لاستیک‌های خودرو به متخصص مکانیک مراجعه کنید. لاستیک‌ها پس از مدتی حالت اولیه خود را از دست می‌دهند و مستهلک می‌شوند. کم باد بودن، تمام شدن عمر لاستیک و یا ساییدگی آن را جدی بگیرید و قبل از این‌که این مشکلات باعث ایجاد حادثه شود به آن رسیدگی کنید.