گیربکس CVT چیست و چه تفاوتی با گیربکس معمولی دارد؟

این‌روزها، بیشتر خودروهای تولیدی دنیا از گیربکس CVT استفاده می‌کنند. این نوع از جعبه‌دنده در تولید خودروهای مختلف محبوب است و عملکرد خوبی از خود نشان می‌دهد. ویژگی‌های این نوع از گیربکس مانند امکان تعویض دنده متناسب با سرعت در هر زمان مهم و قابل‌اعتنا است. در ادامه درباره این نوع گیربکس بیشتر می‌خوانید و از تفاوت آن با گیربکس‌های معمولی هم باخبر می‌شوید.

گیربکس CVT چیست؟

گیربکس‌های CVT یا سیستم انتقال قدرت متغیر (Continuously variable transmission) دنده‌هایی ثابت ندارد. این گیربکس به راننده اجازه می‌دهد که در هر لحظه، براساس شرایط و وضعیت خودرو دنده با سرعت متناسب با همان ثانیه تنظیم شود.

این نوع از گیربکس دارای دو محور است که یکی به پیشرانه متصل است و دیگری هم به چرخ‌های خودرو وصل می‌شود. چنین ساختاری باعث می‌شود که فرایند انتقال قدرت بین دنده‌های سبک و سنگین نرم و روان انجام شود.

جعبه‌دنده از بخش‌های مهم خودرو است که طیف گسترده و متنوعی هم دارند. در واقع، شرکت‌های خودروسازی از مدل‌های مختلفی برای طراحی و ساخت گیربکس استفاده می‌کنند. مدل‌های قدیمی‌تر خودرو فقط ۳ دنده دارند اما برخی از مدل‌ها هم با ۱۱ دنده کار می‌کنند و سیستم انتقال قدرت بسیار قوی و ارزشمندی دارند.

مزایای گیربکس‌های CVT

از مزایای گیربکس‌های CVT می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش مصرف سوخت؛
• نرم‌کردن حالت تعویض دنده؛
• انتقال قدرت مناسب به چرخ‌ها؛
• کمترشدن وزن خودرو.

کاهش مصرف سوخت

ضریب دنده در گیربکس‌های CVT، دور موتور را بهینه می‌کند و متناسب با بهترین حالت ممکن تنظیم می‌شود. در نتیجه، امکان کاهش مصرف سوخت هم به‌وجود می‌آید. صرفه‌جویی در مصرف سوخت می‌تواند امتیاز بزرگی برای خودروهای دارای گیربکس CVT باشد.

نرم‌کردن حالت تعویض دنده

در خودروهایی با جعبه‌دنده CVT نیازی به جابه‌جایی دستی دنده وجود ندارد و تعویض دنده بی‌صدا و بدون لرزش انجام می‌شود. این یکی از مزایای مهم گیربکس سی‌وی‌تی است.

انتقال قدرت مناسب به چرخ‌ها

اگر خودرویی گیربکس CVT داشته باشد، در شکل‌های مختلف رانندگی به خودرو قدرتی متناسب با سرعت حرکت داده می‌شود. خودرو با چنین گیربکسی با نسبت دنده مناسب هر لحظه حرکت می‌کند.

کمترشدن وزن خودرو

در خودروهایی که جعبه‌دنده CVT دارند، خبری از چرخ‌دنده‌هایی نیست که در گیربکس‌های معمولی وجود دارد. این موضوع باعث می‌شود که وزن خودروها با چنین گیربکسی کاهش پیدا کند. سبک‌ترشدن تجهیزات و ابزارهای موجود در هر خودرو به معنای قدم‌گذاشتن در مسیری مینیمال برای طراحی وسایل نقلیه مختلف است.

معایب گیربکس CVT چیست؟

ایرادات و معایبی هم در گیربکس‌های CVT وجود دارد:

• هزینه تعمیرات زیاد؛
• صدای زیاد پیشرانه.

هزینه تعمیرات زیاد

قطعاتی که برای تعمیر این نوع گیربکس استفاده می‌شوند، گران‌‌قیمت هستند. هر تعمیرکاری هم از عهده تعمیر گیربکس CVT برنمی‌آید. برای سرویس‌کردن و تعمیر این نوع از جعبه‌دنده باید از کمک کارشناسان باتجربه استفاده کنید. در غیر این صورت، مشکل خودروی شما رفع نمی‌شود و هزینه‌ای بیهوه صرفه بررسی وضعیت خودرو می‌کنید.

صدای زیاد پیشرانه

گیربکس‌های CVT در دور بالا، صدای زیادی تولید می‌کنند. اگر خودرویی با پیشرانه قدرتمند مجهز به این نوع از گیربکس باشد، در حین دورگرفتن صدای زیادی تولید می‌کند. این موضوع تاحد زیادی برای سرنشینان خودرو ناخوشایند است.

تفاوت گیربکس CVT و معمولی چیست؟

با شناخت نسبی که درباره گیربکس‌های CVT به‌دست آوردید به‌سراغ مقایسه این جعبه‌دنده‌ها با هم‌تایان معمولی‌شان می‌رویم. با توجه به ویژگی‌هایی که از گیربکس CVT مطرح شد به چند تفاوت اصلی آن با گیربکس معمولی اشاره می‌کنیم.

ساختار گیربکس معمولی و CVT

گیربکس‌های سی‌وی‌تی دنده ندارند و از دو قرقره مخروطی تشکیل می‌شوند. یکی از این قرقره‌ها به موتور و دیگری به باقی بخش‌های سیستم قدرت متصل می‌شود. ابعاد قرقره‌ها براساس میزان قدرت موردنیاز چرخ‌ها از موتور تغییر می‌کند.

گیربکس‌های معمولی دارای دنده هستند و از همین رو زمانی که خودرو شتاب می‌گیرد، دنده‌ها تغییر مکان می‌دهند. برخی از رانندگان از اینکه خودروهای مجهز به گیریکس CVT تغییر دنده ندارند، احساس خوبی پیدا نمی‌کنند و ترجیح می‌دهند که گیربکس وسیله‌شان معمولی باشد.

امکان فرسودگی تسمه میان قرقره‌های گیربکس‌های سی‌وی‌تی وجود دارد. اگر چنین چیزی رخ بدهد، با چرخش دور موتور لغزش برای خودرو پیش می‌آید. توجه به ساختار گیربکس‌ها و آگاهی از عملکرد بخش‌های مختلف خودرو، راهی برای عیب‌یابی آن در هنگام بروز مشکلات است. پس نباید ارزش شناخت عملکرد انواع بخش‌های خوردو از جمله گیربکس را نادیده بگیرید.

تفاوت عملکرد خودرو با گیربکس معمولی و CVT

همان‌طور که گفته شد، گیربکس‌های CVT به‌طور مداوم نسبت به دنده تغییر می‌کند. چنین عملکردی موجب می‌شود که راندمان حرکت و مصرف سوخت خودرو را بالا می‌برد. فرقی نمی‌کند که سرعت موتور چقدر است، در هر حال، وجود این جعبه‌دنده در خودرو باعث می‌شود که عملکرد بهتری داشته باشد و مصرف سوختش هم بهینه می‌شود.

توزیع و انتقال قدرت مناسب در خودروهای مجهز به گیربکس CVT هم عاملی برای نرم‌ترشدن سواری وسیله است. خودروهایی با این دنده در زمان نیاز به نیروی اضافی با تغییر دنده مواجه نمی‌شوند. در نتیجه، مانند خودروهای معمولی نیستند که گاهی در زمان تغییر دنده، سرنشینان را به جلو پرتاب می‌کنند. رانندگی با خودروهای مجهز به جعبه‌دنده CVT هم آسان‌تر از خودروهایی با دنده معمولی است.

توانایی گیربکس‌های سی‌وی‌تی در کنترل دامنه دور موتور بیشتر از نمونه‌های معمولی است. به‌همین خاطر، هدررفت روغن گیربکس کمتری در خودرو ایجاد می‌کنند.

سرویس گیربکس‌های معمولی و CVT

سرویس‌کردن گیربکس‌های CVT هم نسبت به موارد معمولی متفاوت است. گیربکس سی‌وی‌تی برای سرویس‌شدن نیاز به روغن، مایع انتقال و تجهیزات و قطعات خاصی دارد. برای سرویس‌کردن این جعبه‌دنده‌ها هم نیاز به مراجعه به کارشناسی خبره دارید. برای نگهداری درست از گیربکس CVT، باید از مایعات مناسبی برای روغن‌کاری‌اش استفاده کنید. رسیدگی و مراقبت از گیربکس‌های CVT کمی چالش‌برانگیزتر از نگهداری نمونه‌های معمولی است.

در آخر

وجود گیربکس CVT می‌تواند سواری نرم‌تری با خودرو را به‌وجود بیاورد و تجربه‌تان در رانندگی را خوشایندتر کند. این گیربکس‌ها از هم‌تایان معمولی‌شان عملکرد بهتری دارند و خوردو را سبک‌تر می‌کنند. با این حال، برخی از رانندگان معتقدند که حس کنترل خودرو و حرکت در رانندگی با وجود چنین گیربکس‌هایی مخدوش می‌شود. به‌همین خاطر، بعضی از خودروهایی که CVT دارند، برای ایجاد حسی خوشایند برای رانندگان از تغییر دنده مصنوعی استفاده می‌کنند.